Canalopathieën zijn een groep zeldzame, genetisch bepaalde hartaandoeningen. Ze worden veroorzaakt door mutaties in de genen die voor ionkanalen coderen. Een algemeen kenmerk van channelopathie is de neiging tot levensbedreigende ventriculaire aritmieën bij mensen met een structureel gezond hart.
Inhoudsopgave
- Congenitaal lang QT-syndroom (LQTS)
- Congenitaal kort QT-syndroom (SQTS)
- Brugada-syndroom
- Catecholamine-afhankelijke polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT)
Channelopathieën zijn een groep ziekten waarmee rekening moet worden gehouden bij de differentiële diagnose van syncope en onverklaarde episodes van hartstilstand - vooral bij jonge mensen die geen hartaandoening hebben in de test die ventriculaire aritmieën kunnen veroorzaken.
Het is belangrijk dat de patiënt met een verdenking op een ionkanaalziekte zo snel mogelijk onder specialistische zorg komt. Ondanks het onvermogen om de onderliggende oorzaak van canalopathie te elimineren, kan de kwaliteit van leven van de patiënt worden beïnvloed en kan de veiligheid worden verbeterd. Vanwege de aanwezigheid van de familie, moet eraan worden herinnerd om de diagnose en observatie van de familieleden van de patiënt op te nemen. Profylactische behandeling kan worden overwogen bij voorheen asymptomatische patiënten.
Ionenkanalen zijn eiwitten die in het celmembraan zijn ingebouwd en die ionen transporteren. Kanalen in spiercellen (inclusief de hartspier) zijn betrokken bij het produceren van een actiepotentiaal - een tijdelijke verandering in elektrisch potentieel. Dit fenomeen wordt depolarisatie genoemd.
Het wordt gevolgd door een terugkeer naar de oorspronkelijke toestand, d.w.z. repolarisatie. Het uiteindelijke effect van depolarisatie is het op gang brengen van samentrekking van de spiervezels.
Afwijkingen in de werking van dit complexe mechanisme, in het bijzonder afwijkingen van de repolarisatiefase, kunnen leiden tot de neiging om gevaarlijke aritmieën te ontwikkelen. Hieronder staan de kenmerken van de belangrijkste teams.
Lees ook: Ventriculaire aritmieën: oorzaken, typen, behandeling De meest voorkomende aangeboren hartafwijkingen bij kinderen en volwassenen Retinitis pigmentosa - oorzaken, symptomen, behandeling van pigmentaire degeneratie ...Congenitaal lang QT-syndroom (LQTS)
Congenitaal lang QT-syndroom wordt veroorzaakt door een mutatie in de kalium- of natriumionkanaalsubeenheid. Zijn verstoringen leiden tot een verlenging van de actiepotentiaalduur, wat op zijn beurt het risico op aritmie met zich meebrengt. Tot nu toe zijn er 15 soorten mutaties geïdentificeerd die verantwoordelijk zijn voor deze ziekte.
Een gemeenschappelijk kenmerk van alle teams is de uitbreiding van de zogenaamde QT-interval (gemeten vanaf het begin van het QRS-complex tot het einde van de T-golf) in de ECG-opname en het optreden van cardiogene syncope - meestal tijdens polymorfe ventriculaire tachycardie, de zogenaamde torsade de pointes.
- Tachycardie: wanneer uw hart plotseling sneller klopt
Helaas kan de ziekte een plotselinge hartdood veroorzaken, vooral bij jonge mensen. Soms gaat de canopathie gepaard met andere kenmerkende symptomen. Hierdoor kunnen we klinische teams van hen onderscheiden, waaronder:
- Romano-Ward-syndroom - de meest voorkomende vorm; wordt op autosomaal dominante wijze overgeërfd
- Jervell-Lange-Nielsen-syndroom - recessieve overerving, bestaat naast doofheid
- Andersen-Tawil-syndroom - er zijn tijdelijke parese en dysmorfe kenmerken zoals: kleine kaak, hypertelorisme (grote afstand van de oogbollen) en vingerontwikkelingsstoornissen
De diagnose van LQTS is grotendeels gebaseerd op een medische geschiedenis en een ECG. De patiënt heeft een voorgeschiedenis van terugkerende episodes van ventriculaire aritmieën die resulteren in syncope en andere symptomen die wijzen op aritmie.
Tachycardie-aanvallen bij bepaalde soorten ziekten kunnen worden veroorzaakt door specifieke situaties, zoals lichaamsbeweging, emoties en zelfs slaap en rust.
In het eerste type (LQTS1) is zwemmen een karakteristieke provocerende factor. Vanwege de erfelijkheid van het syndroom kunnen gevallen van plotseling, onverklaarbaar overlijden in de familie van de patiënt zeer suggestief zijn.
LQTS-symptomen treden meestal op bij jonge mensen - in de eerste twee decennia van hun leven.
Dit wordt bevestigd door elektrocardiografie (ECG), die een verlengd gecorrigeerd QT-interval laat zien. Deze toestand moet worden onderscheiden van de zogenaamde verworven syndroom van lange QT. De oorzaken zijn voornamelijk elektrolytstoornissen, zoals kalium- of magnesiumtekort, en de effecten van medicijnen. Net als bij het aangeboren syndroom is er een verhoogd risico op ernstige aritmische voorvallen.
Bij sommige patiënten kan de lengte van het QT-interval binnen het normale bereik liggen. Bij diagnostische tests worden ook provocatietests gebruikt: inspanningstests of een epinefrine-test.
Genetische tests spelen een zeer belangrijke rol bij LQTS, het bevestigen van de diagnose en het identificeren van het syndroom bij andere familieleden voordat de eerste symptomen optreden.
Congenitaal lang QT-syndroom is een genetisch bepaalde ziekte, dus het is niet mogelijk om de oorzaak volledig weg te nemen.
De behandeling is gebaseerd op het verbeteren van de kwaliteit van leven door aritmie-aanvallen te voorkomen en plotselinge hartdood te voorkomen. De basis is levensstijlaanpassing waarbij triggers zoals overbelasting, harde geluiden of emotionele stress worden geëlimineerd.
Het is ook belangrijk om geneesmiddelen te vermijden die het QT-interval verlengen en de elektrolytniveaus (voornamelijk kalium) op een geschikt niveau houden. Chronisch gebruik van bètablokkers (nadolo en propranolol hebben de voorkeur) spelen een belangrijke rol bij farmacologische behandeling. De anti-aritmische mexiletine speelt ook een ondersteunende rol en kan het QT-interval verkorten.
Invasieve behandeling is van groot belang. Bij mensen met een aangeboren lang QT-syndroom kan implantatie van een cardioverter-defibrillator (ICD) worden overwogen. Het apparaat is ontworpen om ventriculaire aritmieën met een elektrische impuls te detecteren en te beëindigen.
De primaire indicatie voor een ICD-implantatie is een aankomende episode van hartstilstand. Ze moeten ook worden overwogen in het geval van terugkerende aritmie-voorvallen en het falen van anti-aritmische therapie.
Als farmacotherapie niet effectief is en de ICD is gecontra-indiceerd of als de ontladingen te frequent zijn, is het alternatief sympathische cardiale denervatie (LCSD), waarbij 4 sympathische thoracale ganglia worden verwijderd. Denervatie draagt bij aan het verkorten van de QT en het verminderen van het risico op aritmie-aanvallen.
Congenitaal kort QT-syndroom (SQTS)
In tegenstelling tot het lange QT-syndroom is dit type channelopathie uiterst zeldzaam. Tot op heden zijn wereldwijd minder dan 300 gevallen van deze ziekte beschreven.
Het afgeknotte QT-syndroom wordt veroorzaakt door mutaties van genen die coderen voor eiwitten van calcium- en kaliumkanalen. Op dit moment zijn er 6 mutaties geïdentificeerd, die 6 ziektesubtypen onderscheiden. Overerving is autosomaal dominant.
Net als bij andere channelopathieën, is SQTS vatbaar voor het optreden van terugkerende ventriculaire aritmieën. Snelle tachycardie kan overgaan in ventrikelfibrilleren en plotselinge hartdood veroorzaken. Het korte QT-syndroom kan ook bijdragen aan aanvallen van supraventriculaire aritmieën, zoals atriumfibrilleren.
De verkorting van het QT-interval op het ECG is de basis van de diagnose. Bijkomende, karakteristieke kenmerken van de opname zijn hoge golven, puntige T-golven in leads V1-V3.
Patiënten die een episode van hartstilstand hebben gehad als gevolg van SQTS komen in aanmerking voor de implantatie van een cardioverter-defibrillator als onderdeel van de zogenaamde secundaire preventie.
Anti-aritmica zijn belangrijk bij farmacotherapie omdat ze het QT-interval verlengen door hun werkingsmechanisme. Deze omvatten kinidine, propafonenon en sotalol.
Brugada-syndroom
Brugada-syndroom is een aritmogene hartziekte die wordt veroorzaakt door een mutatie in het gen dat codeert voor natriumkanalen. Net als bij eerdere kanalopathieën is overerving autosomaal dominant.
De naam van de band is afgeleid van de gebroeders Brugada - Spaanse cardiologen die het voor het eerst beschreven. De incidentie is gemiddeld 1-30 per 100.000 mensen. Mannen worden ongeveer 8 keer vaker ziek dan vrouwen. Symptomen van de ziekte treden meestal op bij jongere mensen (rond de 20-40 jaar)
Polymorfe ventriculaire tachycardie is ook het belangrijkste type aritmie bij het Brugada-syndroom. Aanvallen treden meestal 's nachts op - dit komt doordat de hartslag vertraagt terwijl u slaapt. Net als bij andere channelopathieën, kan de tachycardie zich ontwikkelen tot ventrikelfibrilleren en tot een hartstilstand leiden.
Het sleutelelement van de herkenning is een zeer veelzeggende afbeelding van de zogenaamde opname. J-punt, te zien in afleidingen boven de rechterventrikel op het ECG. Het is vermeldenswaard dat er maar liefst 3 soorten platen zijn die kenmerkend zijn voor dit ensemble.
Bovendien kunnen de veranderingen die zichtbaar zijn op het ECG dynamisch veranderen - ze verschijnen en verdwijnen spontaan. Als het resultaat twijfelachtig is, kunnen provocatietesten met anti-aritmica - ajmaline of flecaïnide - een alternatief zijn.
De eerste vuistregel is om aritmie-triggers zoals alcoholgebruik of zware maaltijden te vermijden. Dit geldt ook voor de vele medicijnen die aritmieën kunnen veroorzaken bij het Brugada-syndroom.
Om deze reden is het noodzakelijk om een arts te raadplegen over de geschiktheid van het nemen van individuele voorbereidingen. Geneesmiddelen die kunnen bijdragen aan aritmie zijn te vinden op www.brugadadrugs.org
Net als bij andere aangeboren aritmische syndromen, kunnen sommige patiënten in aanmerking komen voor een ICD. We hebben het vooral over patiënten die een hartstilstand hebben gehad. Farmacotherapie is van zeer beperkt belang.
Catecholamine-afhankelijke polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT)
CVPT wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een mutatie in het ryanodinereceptorgen en het kalsekquestrine-eiwit. Het gevolg is een overmatige afgifte van calciumionen in de cel, wat leidt tot het veroorzaken van aritmieën.
Overerving is autosomaal dominant. Door middel van genetische tests kan bij de meeste patiënten het defecte gen worden geïdentificeerd.
Net als bij andere channelopathieën, is het overheersende symptoom terugkerende syncope-episodes als gevolg van polymorfe of bidirectionele ventriculaire tachycardie bij mensen met een structureel gezond hart.
Aritmie-aanvallen zijn sterk geassocieerd met lichaamsbeweging en emotionele stress - aandoeningen waarbij er een verhoogde secretie van catecholamines is (bijv. Adrenaline). Symptomen bij CVPT kunnen al heel vroeg optreden - in de kindertijd.
Aangenomen wordt dat het verantwoordelijk is voor ongeveer 15% van de plotselinge sterfgevallen onder jongeren. Gemiddeld ervoer in de leeftijd van 12-20 jaar meer dan 60% van de getroffen mensen hun eerste episode van syncope of hartstilstand.
De belangrijkste test die de diagnose bevestigt, is de elektrocardiografische inspanningstest, die tot doel heeft aritmieën te veroorzaken. Het ECG in rust is meestal normaal, hoewel mensen met CVPT een iets langzamere hartslag kunnen hebben. Supraventriculaire aritmieën komen ook vaak voor.
De belangrijkste aanbeveling is om lichamelijke inspanning te vermijden. De voorkeursbehandeling is het gebruik van bètablokkers. Een geschiedenis van hartstilstand of terugkerende, gedocumenteerde aanvallen van tachycardie ondanks behandeling, zijn indicaties voor de implantatie van een cardioverter-defibrillator. Linkerzijdige hartdenervatie kan ook worden overwogen.
Bronnen:
- "Cardiologie - een leerboek gebaseerd op de principes van EBM" Deel 1; bewerkt door prof. dr hab. A. Szczeklik en prof. dr hab. M. Tendery; ed. Medyczyna Praktyczna, Krakau 2009
- "Hartritmestoornissen in de dagelijkse medische praktijk" onder redactie van K. Mizi-Stec en M. Trusz-Gluza, ed. MedicalTribune Polen 2015
Channelopathie omvat ook ziekten zoals:
- aangeboren myotonie
- episodische ataxie
- erytromelalgie
- kwaadaardige hyperthermie
- myasthenia gravis
- familiaire hemiplegische migraine
- type IV mucolipidose
- taaislijmziekte
- afwisselende hemiplegie
- neuromyotonie
- periodieke hyperkaliëmische verlamming
- periodieke hypokaliëmische verlamming
- gegeneraliseerde epilepsie met koortsstuipen plus
- aangeboren hyperinsulinemie
-na-5-sposobw.jpg)
