Benzeen is een organische verbinding die in de industrie veel wordt gebruikt als oplosmiddel en als substraat voor chemische reacties. Het kan ons lichaam binnendringen via de luchtwegen of de huid. Op basis van talrijke onderzoeken is erkend dat het kankerverwekkend is. Hoe herken je benzeenvergiftiging? Wat zijn de gevolgen van het in contact komen met deze chemische stof?
Benzeen is een organische chemische verbinding met de formule C6H6. Het benzeenmolecuul bestaat uit zes koolstofatomen die samen een ring vormen. Aan elk van hen is één waterstof gebonden.
Inhoudsopgave:
- Benzeen - effect op de gezondheid
- Benzeenvergiftiging - situaties
- Benzeenvergiftiging - symptomen en gevolgen
- Benzeen in koolzuurhoudende dranken
Vanwege de samenstelling van het molecuul wordt benzeen geclassificeerd als een koolwaterstof. Vanwege de aanwezigheid van een ringbinding wordt het een aromatisch molecuul genoemd.
Kenmerkend voor deze chemische verbinding is de cyclische continue pi-binding die alle koolstofatomen met elkaar verbindt. Het is een ringvormige elektronenwolk die het molecuul omgeeft. De aanwezigheid van deze structuur is de bron van de hoge reactiviteit van benzeen, wat resulteert in zijn kankerverwekkende eigenschappen.
Benzeen is een natuurlijk bestanddeel van ruwe olie. Het is een van de basisproducten van de petrochemische industrie. Het wordt voornamelijk gebruikt als voorloper bij de productie van chemicaliën met een complexere structuur. Zo worden ethylbenzeen en cumeen gesynthetiseerd uit benzeen. Dit zijn stoffen die jaarlijks miljarden kilo's produceren.
Benzeen is qua uiterlijk een kleurloze vloeistof. Het is brandbaar en heeft een zoete geur, wat kenmerkend is voor benzinestations.
Benzeen - effect op de gezondheid
Het American Petroleum Institute (API) kondigde in 1948 aan:
"... de enige absoluut veilige concentratie benzeen is nul."
Dit betekent dat er met benzeen niet zoiets bestaat als een veilig blootstellingsniveau. Zelfs kleine hoeveelheden van deze stof kunnen ons lichaam beschadigen.
Het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid en Human Services (DHHS) classificeert benzeen als kankerverwekkend voor de mens.
Onder andere langdurige blootstelling aan hoge concentraties benzeen in de lucht is verantwoordelijk voor mogelijk fatale leukemie.
Vanwege het feit dat benzeen een bestanddeel is van benzine, waarvan de uitlaatgassen praktisch alomtegenwoordig zijn, is blootstelling van de mens aan deze giftige stof een wereldwijd gezondheidsprobleem.
Dit gif tast de lever, nieren, longen, hart en hersenen aan.
Het veroorzaakt permanente schade aan DNA-strengen en de structuur van chromosomen. Neoplastische ziekten zijn een gevolg van dergelijke veranderingen in het genetisch materiaal.
Benzeenvergiftiging - situaties
Benzeen komt het lichaam voornamelijk binnen in de vorm van ingeademd gas. Ook is het mogelijk dat een giftige stof in vloeibare toestand de huid binnendringt. Deze verbinding kan ook via de orale route worden ingenomen, maar het is niet gebruikelijk.
Benzeen is een van de gevaarlijkste verbindingen die in de industrie worden gebruikt. Deze stof heeft een hoge vluchtigheid en het vermogen om hoge concentraties in de lucht te creëren. Om deze reden zijn de meest risicovolle technologische processen die waarbij er een groot verdampingsoppervlak van deze giftige verbinding is.
Vergiftiging komt het vaakst voor bij werknemers die gerelateerd zijn aan de industrie:
- rubber
- chemisch
- farmaceutisch
- verven en vernissen
- van synthetische materialen
Acute vergiftiging is meestal het gevolg van arbeidsongevallen.
Chronische benzeenvergiftiging is het gevolg van constante blootstelling aan een giftige stof op de werkplek.
Contact met benzeen als gevolg van het "ruiken" van kleefstoffen of andere preparaten heeft ook zeer ernstige gevolgen voor de gezondheid. Dergelijke praktijken zijn gericht op bedwelming. Er zijn veel ongevallen, waaronder dodelijke slachtoffers, in verband gebracht met deze praktijk.
De lucht die we elke dag inademen, heeft meestal een lage concentratie benzeen. De bron kan zijn:
- benzine verdampt bij benzinestations
- hout- of kolenrook
- tabaksrook
- uitlaat
- industriële emissie
Geschat wordt dat bijna 50% van alle benzeenblootstelling in de Verenigde Staten verband houdt met roken of blootstelling aan tabaksrook. Na het roken van 32 sigaretten neemt de roker ongeveer 1,8 mg van de giftige stof in. Dit is 10 keer de gemiddelde dagelijkse blootstelling aan de stof door niet-rokers.
Benzeenvergiftiging - symptomen en gevolgen
Het belangrijkste symptoom dat wordt waargenomen na blootstelling aan een hoge dosis benzeen, zijn symptomen van het centrale zenuwstelsel. Ze zijn verdovend van aard, vergelijkbaar met intoxicatie. Dit type effect op het lichaam van een giftige stof is gemakkelijk waar te nemen.
De gevaarlijkste gevolgen voor de gezondheid zijn onzichtbaar. Chronisch contact met benzeen leidt tot beenmergbeschadiging die uiteindelijk kan leiden tot leukemie.
Benzeen is ook giftig voor de huid bij direct contact met zijn vloeibare vorm. In dergelijke gevallen wordt het volgende in acht genomen:
- erytheem
- blaren
- exfoliatieve dermatitis
Vergiftiging met kleine doses benzeen manifesteert zich door pijn en duizeligheid.
In deze situatie is er ook een algemeen gevoel van zwakte dat gepaard gaat met misselijkheid en braken.
De vergiftigde persoon kan reageren met een irrationele euforie, ondanks zijn vermoeiende kwalen.
Blootstelling aan hogere doses benzeen veroorzaakt enigszins andere symptomen.
Er zijn visuele stoornissen die gepaard gaan met een snelle, oppervlakkige ademhaling.
Bij ernstige vergiftiging kan dit leiden tot hartproblemen, bewusteloosheid en zelfs coma.
U kunt ook symptomen krijgen zoals delirium en overmatige opwinding.
De gevolgen van acute benzeenvergiftiging kunnen psychische stoornissen en schade aan het centrale zenuwstelsel zijn. Deze veranderingen kunnen verminderen met de behandeling. Blootstelling aan de stof kan ook leiden tot:
- beenmergschade
- hersenschade
- necrotische veranderingen in de nieren, lever en luchtwegen
Chronische vergiftiging wordt meestal geassocieerd met langdurige blootstelling aan benzeen door inademing. Dit betekent bijvoorbeeld het inademen van deze gevaarlijke stof op de werkplek. De eerste symptomen die op deze aandoening duiden, zijn:
- verlies van eetlust
- hoofdpijn
- slaperigheid
- over agitatie
- bleke huid
Naarmate chronische benzeenvergiftiging voortduurt, ontwikkelt zich bloedarmoede die kan leiden tot beenmergaplasie. Symptomen van een dergelijke ernstige toestand van chronische vergiftiging zijn bloederige ecchymosen op het lichaam.
Leukemie is een complicatie van chronische benzeenvergiftiging. Ze komen 10 keer vaker voor bij industriële arbeiders die aan dit gif worden blootgesteld dan in de rest van de samenleving.
Langdurige blootstelling aan benzeen kan de dood tot gevolg hebben. De dood bij vergiftiging met deze stof treedt op als gevolg van:
- merg aplasie
- Bloedarmoede
- necrose of degeneratie van de hartspier, lever of bijnier
- uitgebreide interne bloeding
- leukemie
Benzeen in koolzuurhoudende dranken
Benzeen kan ook worden gevormd in koolzuurhoudende frisdranken.
Dit komt door de decarboxyleringsreactie van benzoëzuur, dat eraan wordt toegevoegd als conserveermiddel.
Het verloop van het proces vereist de aanwezigheid van ascorbinezuur, d.w.z. vitamine C.
Metaal-, ijzer- of koperionen zijn ook nodig om als katalysator te werken.
De vorming van benzeen in dranken wordt bevorderd door warmte en zonlicht.
Literatuur:
- Documentatie van de voorgestelde grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling door GRAŻYNA LEBRECHT, prof. dr hab. SŁA-WOMIR CZERCZAK en doc. dr hab. WIESŁAW SZYMCZAK (PIMOŚ, 2003, nr. 1/35 /, blz. 5-60):
- A. Kalina, Aromatische koolwaterstoffen - bepalingsmethode met behulp van passieve sondes, PIMOŚ, 2000, nr. 3 (25), blz.149-158
- Smith, Martyn T. (01-01-2010). "Vooruitgang in het begrijpen van benzeen gezondheidseffecten en gevoeligheid". Jaaroverzicht volksgezondheid. 31 (1): 133-148
- Gardner, L.K .; Lawrence, G.D. (Mei 1993). "Benzeenproductie uit decarboxylering van benzoëzuur in de aanwezigheid van ascorbinezuur en een overgangsmetaalkatalysator". J. Agric. Food Chem. 41 (5): 693-695.
Lees meer artikelen van deze auteur
---rozpoznanie-i-leczenie.jpg)
-pod-kontrol.jpg)
